Sinds enkele jaren gedraagt de overheid zich steeds vaker als een regisseur. Daar wordt beleid ontwikkeld; voor de uitvoering wordt er gekeken naar de “onderdanen”. Zij mogen zich bewegen tussen de lijntjes die overheid heeft gesteld. Tijden van weleer dat iemand die moeilijk ter been was automatisch een scootmobiel kreeg of dat de kosten van huishoudelijke hulp door de overheid werd betaald liggen al lang achter ons.
Als er iemand, vaak plotseling, een beroep moet doen op een ondersteuning in welke vorm dan ook wordt er eerst gekeken wie er in de buurt van deze persoon wat kan doen. Vaak zijn de eerst aangewezenen de mantelzorgers. Dus mensen die niet gevraagd hebben om steeds meer zorg en hulp te leveren aan diegene waarmee ze tot voor kort nog een gelijkwaardiger band hadden. Je doet dit gewoon; immers je laat je ouders niet vallen en voor je kinderen wil je toch ook het beste. Niks is teveel.
Ondanks alle zorgen heb je ook je eigen ontspanning nodig. Daarvoor zijn, zeker in kleine plattelandsgemeenschappen, veel organisaties die je dit kunnen bieden. Denk aan de vele sportverenigingen, seniorenverenigingen, culturele en andere verenigingen die draaien op vrijwillige inzet. Zij doen dit allemaal belangeloos; Hun inzet is goud waard en niet te betalen. Maar wie zorgt er nu voor deze goedbedoelende vrijwilligers. Waar kunnen zij heen voor vragen waarop zij zo niet zo snel het antwoord hebben? Welke vragen zoal: Hoe vind ik andere vrijwilligers, hoe behoudt ik ze voor mijn club, hoe houdt ik mijn club leefbaar met de toenemende vergrijzing, hoe hou ik mijn organisatie financieel gezond, welke andere verenigingen kampen met hetzelfde probleem? Enz. Er zijn in de buurt vele welzijnsorganisaties die u verder kunnen helpen. Ook ffietsanders wil u in 2018 graag de weg wijzen.
SWL en Forte Welzijn zijn naast ffietsanders de welzijnspartners in de gemeenten Overbetuwe en Lingewaard
Het eerste jaar dat de gemeenten hebben mogen stoeien met transities, transformaties is bijna voorbij. Keukentafelgesprekken zijn gevoerd, passend aanbod is geleverd en met name zijn er antwoorden gegeven op de vragen als: … en wat kunt u zelf nog, kan u zoon/dochter nog iets voor u betekenen en wat doet de buurt?
Op de laatste vragen zijn altijd wel antwoorden te geven, maar wat als u zelf nog nooit iets gevraagd hebt. Wie leert u dan de juiste vragen te stellen aan de juiste personen?
In den lande zijn er met wisselend succes, wijkteams georganiseerd. Daarnaast zijn er ook voor vele dorpen vrijwilligers opgestaan die zich als dorpsondersteuners het lot aantrekken voor diegene die net niet de juiste verbinding kan maken; de juiste vragen weet te stellen enz. Helaas ken ik nog teveel, met name kleinere dorpen, die nog geen gezicht, aanspreekpunt, hebben aan wie ze zulke vragen kunnen stellen. Vaak is de mogelijkheid wel op papier georganiseerd door sociale wijkwerkers in te zetten. Deze zijn veelal verbonden aan brede welzijnsorganisaties. Hoewel daar niets mis mee is, heeft juist die hulpbehoevende uit dat kleine specifieke dorpje die ook nog eens woonachtig is op een ver afgelegen onverharde weg daar weinig aan. Die organisatie is voor deze persoon onbekend, spreekt over het algemeen het plaatselijke dialect niet en weet minder van de lokale gewoontes en tradities. Een vrijwilliger, die het dorp kent, zou een oplossing kunnen zijn om er eens te gaan buurten.
Vrijwilliger onderweg naar die ene mevrouw aan het einde van het pad
Mijn hoop voor 2016 is dat elk dorp, hoe klein dan ook, een persoon heeft dit toegankelijk is, weet hoe de sociale kaart van de omgeving in elkaar steekt en betrokken is bij de gemeenschap. Ff iets anders komt graag naar u toe om, voor een beperkte tijd;
– een dorpscontactpersoon te zoeken, op te leiden en deze te borgen binnen een bestaande professionele organisatie
Dat ouderenwerkers aandacht hebben voor ouderen lijkt een vanzelfsprekendheid. Dit behoeft wel enig uitleg.
Iedereen weet dat ouder worden over het algemeen gepaard gaat met bepaalde beperkingen. Bij de ene is dit meer, bij de ander gelukkig minder. Gelukkig zijn er veel instanties die een ouder wordend iemand kan ondersteunen bij zorgvragen. Hier is niets mis mee. Ieder zichzelf respecterend persoon schakelt pas hulp in als hij/zij dit echt nodig heeft. Er zijn mensen voldoende die pas op latere leeftijd hulp van een arts inschakelen. Hij op zijn beurt schakelt daar waar nodig andere hulpverleners in. Vaak is dit een doorverwijzing naar een specialist of een therapeut. Voor het gemak noemen dit opschalen.
Maar.. wordt er ook daadwerkelijk afgeschaald? Schakelt een arts of iemand die zorg verleent ook mensen in die gewoon ondersteuning bieden in plaats van hulp. Veel ouderen hebben niet zo zeer behoefte aan het verwisselen van een pleister, een nieuwe medicijn of een andere therapie maar zijn op zoek naar echte aandacht.
(vrijwillige) ouderenwerk ondersteunt
Een sociaal werker die gespecialiseerd is in ouderen snapt hoe groot de impact is van levensloopgebeurtenissen (ziekte, partnerverlies enz.) Snapt ook dat bepaalde competenties van ouderen afnemen maar kent daarnaast ook compensatiemogelijkheden. Hij kan het netwerk van de ouder wordende mens uitbreiden; kortom het stimuleren van eigen krachten en hierdoor een deel van het zelfvertrouwen herstellen. Een ouderenwerker heeft daarom eerst aandacht voor de ouder wordende persoon, en pas in tweede instantie voor belemmerende zaken die bij het ouder worden horen.
Vandaag organiseert de MO-groep (ondersteuningsorganisatie voor sociaal professionals) een bijeenkomst voor leden om over deze positie te praten
Niet alleen tijdens Burendag is het welzijnswerk zichtbaar in de wijk
In tijden van noodzakelijke, maar soms ook opgelegde, kanteling, tref je gelukkig in wijken en buurten actieve en zelfredzame burgers aan. Prima, zou je zeggen en chapeau voor diegene die daadwerkelijk de handen uit de mouwen steken. Moet de burger het dan echt zelf uitzoeken? Wat bijvoorbeeld als een goedbedoelde buur zich zorgen maakt over de buurman die hij al tijden niet meer heeft gezien? Kan hij daar zelf aan bellen? Is dit niet te bemoeizuchtig? Wie geeft deze goede buur de juiste tips en moet hij wel zelf aanbellen.
Professionals stoeien ook met deze vraag. Overal in den lande poppen sociale wijkteams op, met als doel om de burger te ondersteunen bij het oplossen van dit soort vragen. Dit leidt in elk geval tot het gegeven dat de hulp wat meer dichterbij komt en wat gewoner wordt. Vroeger was het toch ook al zo dat een buurvrouw die slecht te been was meegenomen werd naar de kerk of dat de tuin van een andere buur gewoon werd gemaaid zonder dat daar meteen geld tegenover stond. Het was gewoon en dat deed je, zonder dat dit meermalen gevraagd moest worden.
Naast actieve burgers, zal ook de zorg- en welzijnsprofessional zichtbaar en toegankelijk moeten zijn in de wijk. Om de juiste hulp te bieden zal hij ook de cultuur van de wijk en buurt moeten kennen. Elke dorp en wijk is anders; elke wijk en dorp kent ook andere mogelijkheden en kansen. Regelmatig contact in de buurt, met de benen in de klei levert de juiste professionaliteit in de wijken en buurten.
Uitgangspunt van alle inspanningen op het gebied van welzijn en zorg zal ten alle tijden zijn: zorgen dat de klant, burger, inwoner enz. het beter krijgt. In principe zijn genoemde individuen eigenlijk de opdrachtgevers aan zorg- en welzijnsaanbieders. Zeker met het gegeven dat het kabinet stimuleert om iedereen zo lang mogelijk in zijn eigen omgeving te laten wonen. Daarnaast wordt er ook gesproken dat dezelfde persoon ook zo lang mogelijk de regie moet blijven voeren over zijn eigen leven. Als iemand dit, door bepaalde omstandigheden niet meer kan, wordt de hoop gevestigd op de mantelzorger.
ffietsanders overlegt met lokale professionals. Resultaat: basis voor Kerngezond Valburg en Herveld/Andelst
Wat moeten dan de professionals die, een studie hebben gevolgd om mensen te helpen. Zij weten toch wat goed is voor de mens; dat hebben ze immers geleerd. Iedereen zal er aan moeten wennen. De kanteling van verzorgingsstaat naar participatiemaatschappij.
Luisteren naar de wensen en behoeften van de bewoners, op maat gesneden oplossingen en afstemmen. In dit afstemmen zit een taak van de diverse disciplines van welzijn en zorg. Geen dubbele dingen, geen 10 handen aan het bed, maar inzetten van formele en informele zorg. Ten gunste van de hulpvrager zijn dan overlegtafels geen overbodige luxe maar noodzakelijk.